Hoe maak je werk toegankelijker en duurzamer? Steeds meer werkgevers en HR-professionals ontdekken de mogelijkheden van inclusieve technologie. Toch blijft de drempel hoog: arbeidsdeskundigen, maar ook werkgevers, hebben vaak het idee dat ze te weinig kennis van technologie hebben en dat schrikt af. Marianne Holleman, directeur van het Arbeidsdeskundig Kenniscentrum (AKC), vertelt waarom zij ervan overtuigd is dat technologie een sleutelrol heeft richting grotere arbeidsparticipatie en duurzame inzetbaarheid.
“Een arbeidsdeskundige brengt belasting en belastbaarheid in balans,” legt Marianne uit. “Enerzijds kijk je naar wat het werk vraagt, anderzijds naar wat iemand fysiek of mentaal aankan. Het doel is altijd: gezond en duurzaam werken.”
Arbeidsdeskundigen werken bij uiteenlopende organisaties: van gemeenten en UWV tot verzekeraars, arbodiensten en grote werkgevers. Ze adviseren over de mogelijkheden van mensen met een beperking of gezondheidsprobleem, maar ook over aanpassingen in het werkproces of de werkplek. Daarbij werken ze altijd samen met andere professionals, zoals ergotherapeuten, HR, medici én de werkgever.
Sinds 2022 is technologisering een van de pijlers van het AKC. “Technologie ontwikkelt zich razendsnel. Van AI tot slimme hulpmiddelen: ze kunnen mensen helpen gezond en productief te werken,” zegt Marianne.
Volgens haar is dit een belangrijk thema omdat veel professionals in de praktijk nog weinig weten van technologische mogelijkheden. “Arbeidsdeskundigen, maar ook re-integratieprofessionals en klantmanagers voelen zich vaak niet zeker genoeg om een werkgever of werknemer te adviseren. Daar willen wij verandering in brengen. Dus onze ambitie is werken aan bewustzijn en kennis om zodoende daadwerkelijk technologie te adviseren en te gaan gebruiken. En zodoende de arbeidsparticipatie en duurzame inzetbaarheid te vergroten.
Om die kenniskloof te dichten ontwikkelde het AKC samen met TNO en Amsterdam UMC een inspiratietool inclusieve technologie. Deze online tool start niet bij de techniek, maar bij het vraagstuk van de mens.
Marianne legt uit: “Stel dat iemand door een beperking een disbalans ervaart in het werk. De tool laat zien welke technologische oplossingen in vergelijkbare situaties zijn toegepast, wat de voorwaarden zijn, waar je meer informatie kunt vinden en hoe je het kunt toepassen. Het is een soort routekaart van probleem naar oplossing.”
De tool bevat inmiddels vijftig technologieën die zich in de praktijk hebben bewezen. Denk aan:
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid verwijst in de subsidieregeling voor mkb’er die willen investeren in inclusieve technologie naar de inspiratietool . “Dat geeft de tool extra waarde,” aldus Marianne. “Werkgevers worden zo direct verwezen naar praktische mogelijkheden.” Omdat de technologische ontwikkelingen razendsnel gaan, krijgt de tool regelmatig updates. (eerstvolgende release in november 2025)
Veel technologieën pakken kleine, maar hardnekkige problemen op de werkvloer aan. Denk aan fysieke belasting, communicatieproblemen of beperkte mobiliteit.
Een aansprekend voorbeeld is WHISPP, een app met ondersteunende spraaktechnologie voor mensen die hevig stotteren of een stemaandoening hebben. Marianne: “De ontwikkelaar stottert zelf en wist uit eigen ervaring hoeveel impact dat heeft op je loopbaan. Nu helpt zijn technologie mensen wereldwijd om volwaardig te communiceren op het werk.”
Er zijn legio voorbeelden van ondersteunende technologie. “Een simpele app die teksten voorleest aan iemand met een visuele beperking kan al het verschil maken tussen afhaken of meedoen op de arbeidsmarkt.”
Niet elke technologie is meteen een succes. Exoskeletten – ondersteunende frames die rug en schouders ontlasten – worden regelmatig aangeschaft maar niet altijd gebruikt. Hoe komt dat? “Het valt op als je ermee rondloopt. Zonder goede uitleg en draagvlak bij collega’s voelen werknemers zich hierdoor gestigmatiseerd. Dan verdwijnt het exoskelet in de kast,” antwoordt Marianne.
De les: implementatie vraagt maatwerk en begeleiding. “Daarin ligt de rol van de arbeidsdeskundige. Je moet kijken naar de persoon, het team en de organisatie. Pas dan wordt een hulpmiddel ook écht gebruikt.”
Op korte termijn ziet Marianne vooral kansen voor technologie die fysieke belasting vermindert of communicatie vergemakkelijkt. Maar verder vooruit kijkt ze ook naar mentale gezondheid.
“De arbeidsmarkt is krap. In plaats van meer kansen voor mensen met een beperking, zien we dat de werkdruk zo hoog is dat werkgevers soms juist terugschrikken. Juist dan kan technologie die stress vermindert of burn-out helpt voorkomen een verschil maken. Denk aan apps die signalen van overbelasting monitoren of tools die mensen met autisme structuur bieden in hun werk.”
AI zal volgens haar een grote rol gaan spelen. “Niet alleen in administratieve processen, maar ook als ondersteuning voor inclusieve technologie. De kunst is wel om de mens centraal te houden. Juist dat mensgerichte stuk maakt het verschil.”
Wat is nodig om sneller stappen te zetten? Marianne ziet drie factoren:
Ze waarschuwt voor één valkuil: “Verlies geen tijd en geld aan coördinatie van deze processen. Ga het gewoon doen. Dus minder praten, meer actie. En waardeer bestaande regionale initiatieven, want er zijn al mooie resultaten bereikt.”
Marianne is overtuigd van de maatschappelijke en economische meerwaarde. “Iedereen heeft talenten. Inclusieve technologie helpt om die te benutten. Werknemers kunnen gezonder en met meer plezier werken, werkgevers hebben minder verzuim en hogere productiviteit, en als samenleving benutten we meer arbeidspotentieel.”
Voor werkgevers is haar advies duidelijk:
Arbeidsdeskundigen krijgen eenzelfde boodschap: “Doe ervaring op, bespreek casussen met collega’s en kijk waar technologie meerwaarde heeft. Alleen door te doen krijg je vertrouwen en kennis.”
Inclusieve technologie is geen toekomstmuziek, maar een praktisch instrument dat nu al verschil maakt. Of het nu gaat om werkinstructies met beamer technologie, een app die een taalbarrière doorbreekt, VR voor trainingsdoeleinden of AI die stresssignalen opvangt: technologie kan arbeid toegankelijker maken.
“De uitdaging,” besluit Marianne, “is om bestaande oplossingen echt te gebruiken. Daarvoor is samenwerking nodig tussen werkgevers, werknemers en professionals. Want pas als we naar de mens kijken én de juiste technologie op maat inzetten, maken we werk écht inclusief.”
De nieuwe subsidieregeling inclusiviteitstechnologie voor het mkb biedt kansen voor het inzetten van exoskeletten. Met de subsidie kunnen mkb’ers financiële ondersteuning krijgen om inclusieve technologie aan te schaffen en zijn er mogelijkheden voor advies en ondersteuning bij implementatie. Lees meer over de subsidieregeling.
Bekijk onze website voor praktijkverhalen en de verschillende technologieën of neem contact met ons op.
Iedereen heeft andere wensen voor kerstmis. Maar voor diegenen die op hun verlanglijst hebben staan ‘meer medewerkers’: kijk dan eens naar de mogelijkheden van technologie. En met behulp van die subsidie, is het niet langer de vraag óf, maar wanneer… zo geven we samen invulling aan die vanzelfsprekend inclusieve arbeidsmarkt!
Lees meer
Kennisalliantie Inclusie en Technologie (KIT) onderzocht of en hoe werkgevers Inclusieve Technologie inzetten op de werkvloer. Daarvoor ontvingen alle 104 leden van Cedris een vragenlijst, over het gebruik van inclusieve technologie binnen hun onderneming.
Lees meer
Voor de medewerkers werkzaam bij de groenvoorziening van IJmond Werkt! is het uitdagend een bepaald beoogd kwaliteitsniveau (niet te veel, niet te weinig) te handhaven bij de verzorging van de plantsoenen. Kan technologie ze hierbij ondersteunen? IJmond Werkt! onderzoekt dit in samenwerking met TNO. Deze pilot maakt deel uit van een groter programma van TNO, dat mede mogelijk wordt gemaakt door TKI en Goldschmeding Foundation.
Lees meer
Meer regie over hun stress: dat is wat de cliënten van Emerhese Flevoland, het autisme expertise centrum van GGZ Centraal, graag willen. De app SAM die onderzoeksinstituut TNO samen met hen en hun behandelaars heeft ontwikkeld moet hierbij helpen.
Lees meer
Een Virtual Reality (VR) bril waarbij mensen met afstand tot de arbeidsmarkt kennismaken met verschillende beroepen/ functies binnen een bedrijf. Hoe werkt dit in de praktijk? KIT sprak met Dennis Zeldenrust, jobcoach van Weener XL, waar ze werkzoekenden kennis lieten maken met de VR bril.
Lees meer
Nederland telt 500.000 doven en slechthorenden en 1/3 hiervan behoort tot de beroepsbevolking. Voor deze mensen is het een uitdaging om actief deel te nemen aan gesprekken en overleggen. Kan technologie slechthorende of dove medewerkers hier een bijdrage leveren? KIT sprak hierover met Jari Hazelebach, co-founder en CEO van het bedrijf SpeakSee.
Lees meer