"Technologie zet mensen in hun kracht en biedt de juiste ondersteuning."

De Goldschmeding Foundation is blij met de positieve resultaten van de pilots binnen het project Technologie voor cognitieve ondersteuning van TNO en KIT. Tijd voor de volgende stappen, wat Peter Brouwer betreft: “In het project nieuwe technologie & inclusie onderzoeken we de vraag hoe werkgevers het werk met inclusieve technologie op een andere manier kunnen organiseren en inrichten. Verder onderzoeken we hoe we de opgedane kennis en toepassingen kunnen opschalen naar andere bedrijven, ook buiten de sociale werkvoorziening.”

De Goldschmeding Foundation ondersteunt projecten die structureel en aantoonbaar bijdragen aan blijvende verandering naar een menswaardige economie, duurzaam werk en een inclusieve arbeidsmarkt. “Met kennis, donaties en ons netwerk ondersteunen we kansrijke initiatieven, die aantoonbaar kunnen bijdragen aan een blijvende verandering in de manier waarop we werken en samenwerken”, vertelt Brouwer. “Als realistische idealisten doen we dit vanuit de overtuiging dat we er allemaal baat bij hebben als we meer naar elkaar omkijken.”
De Goldschmeding Foundation is in 2015 opgericht door Frits Goldschmeding, de oprichter van Randstad. Hij vindt dat de economie weer meer ten dienste van de mens moet staan in plaats van andersom. Brouwer: “De mens én het belang van de ander zouden voorop moeten staan in het economisch handelen, naast uiteraard een gezonde bedrijfsvoering.”
Binnen de driehoek mens, werk en economie heeft de Foundation drie programma’s: Inclusieve Arbeidsmarkt, Duurzaam Werk en Menswaardige Economie. Een van de projecten binnen Inclusieve Arbeidsmarkt is het project nieuwe technologie & inclusie. De drie hoofdprogramma’s hangen met elkaar samen. Brouwer: “Een inclusieve arbeidsmarkt kun je ook opvatten als een uiting van een menswaardige economie: iedereen doet gelijkwaardig mee.”

Theory of Change

De Goldschmeding Foundation ondersteunt hun partners met kennis, netwerk en donaties. Verder gaat het fonds zelf proactief op zoek naar partners en projecten. “In ons denken en doen voor die betere wereld staat de Theory of Change (ToC) centraal”, vertelt Brouwer. “Dit verandermodel beschrijft hoe een programma of project tot de gewenste resultaten leidt. We formuleren eerst een langetermijndoel en werken dan vervolgens via een reeks uitkomsten terug naar de eerste veranderingen die moeten plaatsvinden. Wat moeten we over 10 jaar, over 5 jaar en dit jaar doen om uiteindelijk te komen waar we willen zijn? We hebben in onze drie programma’s concrete veranderpaden gedefinieerd hoe we van input naar inzicht en naar de beoogde impact komen.”

Veranderpaden voor inclusieve arbeidsmarkt

De stip aan de horizon van het programma Inclusieve Arbeidsmarkt is dat de Nederlandse arbeidsmarkt in 2050 inclusief is. “Iedereen die kan en wil, levert via werk een bijdrage aan de maatschappij en kan daarmee in zijn of haar eigen levensonderhoud voorzien”, stelt Brouwer. “Werk is een bron van inkomen en het geeft mensen ook het gevoel dat ze erbij horen en ertoe doen. Daarin volgen we drie veranderpaden: aanbod, vraag en matching. Achtereenvolgens gaat dat om de ontwikkeling en participatie van mensen, het bevorderen van een inclusieve cultuur bij werkgevers en toekomstbestendige manieren vinden om werkgevers en werkenden bij elkaar te brengen. Als ondersteunend veranderpad hebben we beïnvloeding van beleid opgezet. Belangrijk, want als wet- en regelgeving bijvoorbeeld een belemmering vormt, dan willen we daar verandering in aanbrengen.”

Afb 1. Peter Brouwer in gesprek met collega

Mensen en werkgevers

Het veranderpad ‘aanbod’ gaat over mensen. “In Nederland hebben we tussen de 1 à 2 miljoen mensen die nu niet werken en dat wel willen, of niet zoveel werken als ze zouden willen”, zegt Brouwer. “Hoe kunnen wij bijdragen aan het versterken en verzilveren van hun competenties en aan het vinden en behouden van werk dat past bij hun ambities en mogelijkheden? Dat onderzoeken we bij de aanbodkant.”
Aan de aanbodkant heeft de Goldschmeding Foundation specifieke aandacht voor vier doelgroepen (platforms): jongeren, nieuwkomers, 50-plussers en mensen met een arbeidsbeperking. “In dat laatste platform ligt de focus in eerste instantie op de subdoelgroep mensen met een verstandelijke handicap of een psychische aandoening. Hun arbeidsparticipatie is laag, ze willen wel werken en er zijn relatief weinig bewezen effectieve aanpakken, die breed toegepast worden.” Het veranderpad ‘vraag’ wil het inclusief werkgeverschap bevorderen.

Krappe arbeidsmarkt als zegen

De krapte op de arbeidsmarkt mag wat Brouwer betreft nog wel even duren. “Krapte kan een zegen zijn, omdat het werkgevers op twee fronten in beweging zet: ze moeten breder kijken dan de geijkte kandidaten die ze normaal gesproken zoeken én ze moeten anders kijken naar de manier waarop ze het werk organiseren en inrichten. Als je op een goede manier gebruik maakt van jongeren, nieuwkomers, vijftigplussers en mensen met een arbeidsbeperking, dan blijf je bedrijfseconomisch gezond en wendbaar. Dat is de goede boodschap.”

Kraamkamers voor inzicht en groei

In elk van de platforms lopen nu gemiddeld 5 initiatieven. “Ik zie dit als kraamkamers voor research & development”, legt Brouwer uit. “Wat werkt op kleine schaal in de praktijk? Hoe komt dat? Wat zijn de werkzame bestanddelen? Wat verbeteren? Hoe uitbreiden? Wat is daarvoor nodig? De pilots en experimenten gaan over relatief kleine aantallen en wij willen hieruit die werkzame elementen destilleren, waarmee we grotere groepen mensen aan het werk krijgen. De komende vijf jaar moet elk platform ten minste twee of drie bewezen effectieve aanpakken opleveren die we landelijk kunnen opschalen.”

Van pilots naar brede toepassing bij bedrijven

Werkbedrijf IJmond Werkt heeft positieve resultaten geboekt met de zogenoemde Groen app van Anchiano (app die werknemers in de groenvoorziening ondersteunt). “Dit kan een grensverlegger worden”, stelt Peter Brouwer. “Daarom gaan we de Groen app nu bij vijf andere SW-bedrijven toepassen. We willen weten of en hoe het ook op andere plekken tot vergelijkbare positieve resultaten leidt. Na de groei kunnen we pas opschalen.”
Ook in de pilot bij sociale werkvoorziening Senzer zit wat Brouwer betreft potentie. Hier zorgt de inzet van een Operator Support Systeem (OSS) en een smartbeamer voor werkinstructies op de werkplek. “Waar we ook benieuwd naar zijn, is of en hoe deze technologie voor cognitieve ondersteuning, zoals de app en de OSS, ook buiten de muren van de SW werkt, bij reguliere bedrijven”, geeft Brouwer aan. “Als we inzicht hebben in het wat, hoe en in de voorwaarden, dan wordt de markt voor deze toepassingen vele malen groter en kan er weer nieuwe door- en uitstroom bij SW-bedrijven plaatsvinden. Dat opschalen is financieel ook nodig. Zo’n opstelling voor een smartbeamer is een forse investering en als dat op grotere schaal gebeurt, dan zal de prijs daarvan dalen, waardoor het weer sneller interessant wordt.”

Vanuit de mens denken

Van de pilots heeft Brouwer al veel geleerd: “Ik denk dat het handig is om in een heel vroeg stadium belangrijke stakeholders bij de opzet te betrekken. Als de gemeente het stokje na een pilot van ons overneemt, dan is het bijzonder effectief als die gemeente vooraf al input heeft gegeven over bijvoorbeeld de beoogde effecten, de randvoorwaarden en de financiering. Van de pilots technologie voor cognitieve ondersteuning hebben we geleerd dat we vanuit de mens moeten denken en niet vanuit de technologie. De mens is geen verlengstuk van de technologie, maar de technologie is er om de mens te ondersteunen. Hoe ervaren zij het werken met technologie? Technologie moet mensen in hun kracht zetten en precies de juiste ondersteuning bieden. Voor wie is het wel of niet en onder welke voorwaarden een meerwaarde? Dat vraagt om meer maatwerk. En kijk ook of je de technologie op een gegeven moment aanpast aan wat iemand al onder de knie heeft. Speel dan in op het nieuwe cognitieve niveau en blijf mensen uitdagen. Ieder mens wil zich immers blijven ontwikkelen.”

Meer informatie over Goldschmeding Foundation

Check de website van de Goldschmeding Foundation voor meer informatie. 

Reactie van Leendert Bos, kwartiermaker KIT

“We zijn heel erg blij met de samenwerking met de Goldschmeding Foundation, en in het bijzonder met Peter Brouwer. De focus op een inclusieve arbeidsmarkt, duurzaam werk en menswaardige economie, en de verdieping op de meerwaarde van inclusieve technologie sluit naadloos aan op de focus en activiteiten van de Kennisalliantie Inclusie en Technologie. Waar zijn gestart met het verkennen van de mogelijkheden van technologie via concrete pilots. Inmiddels zijn we een volgend hoofdstuk gestart, waarin we nadrukkelijk ook de groei en opschaling van kansrijke technologie verkennen.”