ArtikelenTechnologieënTINTProgramma & pilotsSubsidieregelingEventsKIT

Technologie en arbeidsparticipatie

In hoeverre biedt technologie meerwaarde voor mensen met een arbeidsbeperking. Lees de belangrijkste inzichten uit het onderzoek.

  • Cobot
  • Exoskelet
  • Inclusieve technologie
  • Slimme technologie
  • Sociale innovatie
Technologie en arbeidsparticipatie

Coalitie Technologie voor Inclusie deelt uitkomsten pilots en geleerde lessen

Een voorleesbril, spraakherkenning, een slimme bril, een beeld app, een exoskelet, een slimme heggenschaar en een energiemanagement dashboard; het is een variëteit aan technologieën die het afgelopen jaar zijn getest op de werkvloer in het kader van een challenge. De vraag was in hoeverre de genoemde technologie meerwaarde biedt voor mensen met een arbeidsbeperking.

Publicatie door Coalitie Technologie voor Inclusie

De Coalitie Technologie voor Inclusie (CTI) heeft de uitkomsten afgelopen woensdag gepubliceerd. De Kennisalliantie Inclusie en Technologie (KIT) heeft de belangrijkste inzichten uit de evaluatie van onze partner CTI op een rijtje gezet.

Vijf belangrijke inzichten

1.Technologie is waardevol in termen van werkplezier, taakverbreding en werkbehoud. Dit is vooral zichtbaar bij technologieën die al gebruiksklaar zijn en bij toepassing bij een fysieke beperking;
2. Bij psychosociale beperkingen bleek het niet haalbaar binnen een jaar een technologische oplossing in te zetten;
3. Gedegen voorbereidingen van een implementatie kunnen positief bijdragen aan werkprocessen of bedrijfscultuur;
4. Voor twee pilots zijn de kosten en baten berekend. De inzet van technologie levert bij deze pilots meer baten dan kosten;
5. Om alle betrokken partijen goed te laten samenwerken is het van belang om de eindgebruiker in een vroeg stadium te betrekken, ook om zo de benodigde aanpassingen in zowel het werkproces als de bedrijfscultuur te realiseren.

Vanuit ervaringen in projecten waar KIT direct bij betrokken is, herkennen we deze bevindingen. Met name een goede probleemanalyse, het creëren van breed draagvlak vooraf en tijdens de pilot, en het tijdig en actief involveren van personen die men wil helpen in hun kracht te komen zijn belangrijke aspecten om tot een succesvol traject en resultaat te komen. KIT heeft mede met het oog op die aspecten een compacte checklist opgesteld voor ondernemers die aan de slag willen met inclusieve technologie.

Conclusies uit de pilots

CTI is voorzichtig met het trekken van conclusies, omdat de pilots relatief beperkt zijn in het aantal medewerkers en in looptijd.
Naast bovengenoemde inzichten worden ook onverwachte opbrengsten gedeeld, zoals bij het gebruik van de Ebb-app bij het sociale werkbedrijf Werksaam. Daar heeft de introductie van de zogenoemde Ebb app geleid tot intensieve gesprekken over de kwaliteit van de begeleiding.

Het UWV, deel uitmakend van CTI, hecht er aan om in een vervolg lessen te delen uit pilots en aandacht te besteden aan zogenoemde systeemknelpunten waardoor een passende technologie niet kan worden toegepast.
Voor meer informatie verwijzen we u graag naar het UWV Kennisverslag en de separate beschrijvingen van de pilots.
Bekijk hier de infograpic technologie voor inclusie werkt.

Belangrijke links: technologie die meerwaarde biedt voor mensen met een arbeidsbeperking

UWV Kennisverslag: arbeidsparticipatie en technologie
Pilot: Ebb-app voor mensen die moeite hebben zich verbaal uit te drukken
Pilot: voorleesbril OrCam
Pilot: digitaal energiedashboard MyEnergy
Pilot: exoskelet als ondersteuning bij fysiek werk
Pilot: spraakherkenningssysteem SpeakSee voor auditief beperkten
Pilot: slimme bril bij magazijnwerk
Pilot: slimme en lichte heggenschaar
Businesscase voor de pilot met spraakherkenningssysteem SpeakSee
Businesscase voor de pilot met voorleesbril OrCam

Aanrader: rapport van Regioplan en Athena / VU

Naast deze verslagen is een apart, lezenswaardig eindrapport gepubliceerd door Athena en Regioplan. Zij vertellen over de inhoud en ontwikkeling van de pilots, overkoepelende lessen uit de pilots en beschrijven aanknopingspunten voor een vervolg.

De onderzoekers geven aan dat experimenteren belangrijk blijft, maar dat het ook interessant lijkt om grotere programma’s te starten, mogelijk met een regionale insteek. Zij kunnen zich voorstellen dat de Coalitie kan bijdragen aan het stimuleren van groei van inzet van technologie en het wegnemen van systeembarrières.

Dit is in lijn met de ontwikkelingen in de programma’s en projecten van KIT. Naast lokale projecten draaien nu regio-overstijgende programma’s gericht op bijvoorbeeld technologie voor mensen met een cognitieve beperking. Ook is er zicht op programma’s met een regionale en/of sector insteek, waar nadrukkelijk de verbinding gezocht wordt met werkgevers in het MKB.

Tenslotte geven de onderzoekers aan dat het van groot belang is dat CTI meer afstemming en samenwerking zoekt met KIT, het initiatief van TNO en Kenniscentrum inclusieve en sociale werkgelegenheid. De samenwerking verloopt goed, maar daar liggen zeker nog kansen.

KIT ontwikkelt zich momenteel door naar een breed, crossmediaal kennisplatform waar ruimte wordt geboden aan publieke en private spelers – landelijk en regionaal – en waar steeds meer relevante kennis, vanuit Nederland en het buitenland, zal worden gedeeld met als doel verspreiden en opschalen van kansrijke initiatieven. Samen met CTI willen we zo bijdragen aan de inclusieve arbeidsmarkt.

gerelateerde artikelen

Handreiking voor werkgevers – technologie en psychosociale belemmeringen

  • Inclusieve technologie
  • Psychosociale belemmeringen
  • TNO

Zinvol en passend werk met goede technologie ondersteuning TNO heeft een uitgebreide handleiding ontwikkeld, met de mogelijkheid om snel te ontdekken welke verschillende technologische innovaties medewerkers optimaal kunnen laten functioneren en op het eigen niveau uitdagen. In de handreiking vertellen werkgevers en werknemers over hun ervaringen. Er wordt beschreven welke technologie relevant is bij welk type belemmering en hoe je dat in de praktijk kunt aanpakken. Van inzichten naar doen De handreiking geeft een mooi overzicht van veel voorkomende belemmeringen en belangrijke technologieën. En in een aantal cases ontmoet je medewerkers met psychosociale belemmeringen. Maar hoe ga je als ondernemer hier nu handen en voeten aan geven? Daartoe heeft TNO een Checklist voor innovatie, impact en implementatie van inclusieve technologie ontwikkeld.. Ook verwijst TNO naar de Checklist van de Kennisalliantie Inclusie en Technologie. Daarin zijn de ervaringen verwerkt van ondernemers en werkbedrijven die de afgelopen jaren zijn gestart met inclusieve technologie. Kennisclip: technologie voor mensen met een psychosociale belemmeringen Organisatie Vanuit de Kennisalliantie Inclusie en Technologie (KIT) initiëren de partners – Cedris, SBCM en TNO onderzoeksprojecten om kennis over inclusieve technologie samen op te bouwen en breed te delen, met het oog op een meer inclusieve arbeidsmarkt. De handreiking is mede tot stand gekomen met hulp van een aantal sociale ondernemers en hun werknemers en experts op het gebied van arbeid en gezondheid, technologie, psychische klachten en duurzame inzetbaarheid en arbeidsmarkt. TNO voert het project uit en is gefinancierd door Instituut Gak. De handreiking technologie en psychosociale belemmeringen kunt u hier raadplegen.   Andere relevante publicaties: Checklist voor innovatie, impact en implementatie van inclusieve technologie Checklist KIT TNO Duurzame arbeidsparticipatie voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt Voor meer informatie verwijzen wij naar: Kim Kranenborg (Interaction Design researcher / Projectmanager TNO Sustainable Productivity & Employability [email protected]

Lees meer

Wegwijzer voor inclusieve technologie

  • Inclusieve technologie
  • Slimme technologie
  • TKI-LSH

Meer kansen op duurzaam werk De matrix is de eerst stap in een groter project met daarin ook pilots. Het project beoogt bij te dragen aan meer kansen voor mensen op een duurzame plek op de arbeidsmarkt. Dat is goed voor de bedrijven die willen bijdragen aan een inclusieve arbeidsmarkt én voor de medewerkers met een cognitieve arbeidsbeperking. We weten namelijk dat waardevol werk een positieve invloed heeft op het levensgeluk en gezondheid van mensen. Bekijk de matrix Organisatie Vanuit de Kennisalliantie Inclusie en Technologie (KIT) initiëren de partners – Kenniscentrum inclusieve en sociale werkgelegenheid en TNO – onderzoeksprojecten om kennis over inclusieve technologie samen op te bouwen en breed te delen, met het oog op een meer inclusieve arbeidsmarkt. In dit project werken wij nauw samen met sociale werkbedrijven en partners die de technologie leveren. TNO Sustainable Productivity & Employment voert het project uit. Het project wordt mede mogelijk gemaakt door de Goldschmeding Foundation en de Topsector Life Sciences & Health (TKI LSH). Download de publicatie: wegwijzer voor inclusieve technologie

Lees meer

Pilots: kansen van technologie voor mensen met een arbeidsbeperking

  • Inclusieve technologie
  • Pilots

De ervaringen en lessen uit deze pilots zijn samengevat in een artikel voor STAD 2019: ‘Kansen van technologie voor mensen met een arbeidsbeperking’. Nieuwe technologie kan helpen bij het creëren van een inclusieve arbeidsmarkt. De laatste jaren ontstaan nieuwe mogelijkheden door ontwikkelingen op uiteenlopende technologische gebieden. Denk aan augmented reality, exoskeletten, robotica, sensoren en big data. Onderstaande afbeelding geeft een beeld van welke technologie ingezet kan worden om mensen met lichamelijke, cognitieve en/of psychische beperking te ondersteunen. Afbeelding:inzet verschillende technologieen bij beperkingen Kansen op de arbeidsmarkt De ervaringen met de verschillende pilots tonen de potentie van nieuwe technologie. Het vergroot het werkplezier van mensen met een arbeidsbeperking. Daarnaast vergroot het hun kansen op de arbeidsmarkt. Ze kunnen complexer werk verrichten en zijn flexibeler inzetbaar. Daardoor is het ook voor werkgevers en SW-bedrijven interessant om te innoveren. Vertrekpunt Resultaten uit de pilots laten zien dat technologie zeker een oplossing kan zijn voor inzetbaarheids- en/of productiviteitsvraagstukken. Dat moet echter niet het vertrekpunt zijn. Het is belangrijk om uit te gaan vragen als: Wat zijn de meest urgente knelpunten voor een specifieke groep werknemers bij de uitvoering van specifiek werk? Zijn dat knelpunten op cognitief, lichamelijk en/of psychosociaal vlak? En wat betekenen die knelpunten voor de mensen met een beperking en voor het bedrijf? Lees meer over de ervaringen uit de pilots in het artikel ‘Kansen van technologie voor mensen met een arbeidsbeperking‘

Lees meer

Innovatie in Mariasteen: Light Guide Systems® op de werkvloer

  • Slimme technologie
  • Sociale innovatie

Dit artikel is een geredigeerde versie van een interview door Nathalie Colsoul, Groep Maatwerk. Light Guide Systems® dat is een slim projectiesysteem dat werkinstructies projecteert op de werkplek. Begin 2018 won Mariasteen hiermee de prestigieuze Belfius Smart Belgium Award in de categorie ‘Smart Care’. Daarnaast maakt Mariasteen al jaren gebruik van collaboratieve robots om hun medewerkers te ondersteunen. Bart Decloedt, manager sales en innovatie bij Mariasteen, schetst zeven voorwaarden voor succesvolle innovatie voor inclusie. 1. Stem behoefte en innovatie goed op elkaar af Innoveren doe je niet in het wilde weg, maar vanuithet zoeken naar oplossingen voor concrete behoeften binnen de organisatie. Onze hoofddoelstelling is geschikt werk vinden voor onze mensen, maar dat wordt steeds lastiger. De economische omstandigheden zijn zwaar, simpel werk wordt uitbesteed naar de lagelonenlanden en de complexiteit van het beschikbare werk stijgt. Tel daar de lagere inzetbaarheid en de langere leercurve van onze medewerkers bij op, en je zit met een flink gat tussen de eisen van het werk en de competenties van de mensen. Eén van de antwoorden op dit probleem is technologische innovatie. We ontwikkelden een matrix met aan de ene kant 16 criteria om de complexiteit van de arbeid te meten (met daarbij aandacht voor cognitieve én fysieke aspecten) en aan de andere kant de graad van automatisering van de technologische oplossing. Een cobot, afkorting voor collaboratieve robot, geeft mensen fysieke ondersteuning, de projectie door het Light Guide System helpt hen met hun cognitieve vaardigheden. 2. Communiceer en informeer De betrokkenheid van de werknemers is cruciaal. Je moet hen meenemen in en overtuigen van de meerwaarde van vernieuwing. Denk bijvoorbeeld aan de sterkere mensen die moeilijke opdrachten kunnen uitvoeren. Zij zien technologie soms als bedreiging, want ineens kan iedereen deze opdrachten uitvoeren. Maar wanneer de werknemers meegaan in het verhaal – succesvolle voorbeelden helpen daarbij – kan de overgang snel verlopen. Het helpt natuurlijk dat we technologische hulpmiddelen nooit inzetten om mensen te vervangen, maar altijd om mensen te ondersteunen bij hun werk. Een werknemer die samenwerkt met een cobot, programmeert hem overigens ook zelf. De werknemers hebben dus inspraak en controle over de situatie, wat een positieve invloed heeft op de voldoening die ze uit hun werk halen. 3. Technische expertise Je hebt mensen nodig met technologische kennis of de bereidheid deze te ontwikkelen. Indien je dat niet zelf in huis hebt, moet je die technische expertise gaan inhuren. Dat kost veel tijd en geld en het risico bestaat dat je investering onvoldoende lang meegaat om deze kosten terug te verdienen. Zelfs voor de kleine maatwerkbedrijven  is mijn boodschap dan ook: haal iemand met deze expertise in huis. 4. Betrek technische én sociale profielen Onze afdeling Research & Development (R&D) bestaat momenteel uit vier ergotherapeuten en vier technische experts. Zij houden zich onder andere bezig met technische werkvoorbereiding en werkplekorganisatie, opleiding op de werkvloer en werkvloerbegeleiding bij de opstart van nieuw werk. Deze combinatie van sociale en technische expertise vormt een succesfactor voor innovatie. Iedereen bekijkt de innovatie vanuit de eigen invalshoek en samen kom je tot een sterk product. Door het hele team te betrekken, ontstaan nieuwe ideeën en wordt er ook concreet gewerkt aan die ideeën. 5. Geef medewerkers tijd en ruimte In veel bedrijven raakt het management teleurgesteld, omdat technologische innovaties meer tijd nodig hebben dan gehoopt. Reserveer dan ook capaciteit, tijd en mensen voor innovaties. Als mensen innovatie moeten realiseren bovenop hun takenpakket, dan werkt het niet. Innoveren is een iteratief proces: je stelt een werkplek op, bekijkt of het lukt, analyseert de feedback van de werknemers, doet aanpassingen, test opnieuw etc. Dat goed doen, kost tijd. 6. Ga aan de slag met bestaande technologieën Innovatie gaat vaak over het overzetten of overnemen van een product of vernieuwing van de ene sector naar de andere, of van de ene afdeling naar de andere. Zoek daarom een technologische partner die al een goede oplossing ontwikkeld heeft. Betaal hen om het bij jou te implementeren. Als je vanaf niks moet beginnen met een nieuwe toepassing, dan is het rendement voor je maatwerkbedrijf minder groot. In 2015 zijn wij bijvoorbeeld in het kader van een studentenproject met beamers aan de slag gegaan die instructies op de werkplek projecteerden. Maar we wilden dat deze beamers rekening hielden met wat er op de werkplekken gebeurde. In het noorden van Amerika hebben we toen een bedrijf gevonden met een patent op een dergelijk systeem. We kochten een licentie en gingen aan de slag met de installatie van dit systeem in ons eigen bedrijf. Deze wisselwerking is voor beide partijen uiteindelijk van enorme meerwaarde geweest. Wij detecteerden pijn- en verbeterpunten. Daarmee hebben zij hun product kunnen verbeteren. Een kanttekening bij deze succesfactor: Je kunt en mag nooit zomaar een innovatie direct overnemen. Je moet ze implementeren en aanpassen naar jouw eigen context. Technologie kan snel gekopieerd worden, maar dat is zelden succesvol. 7. Zet de mensen centraal Het aan het werk helpen van zoveel mogelijk mensen moet altijd het einddoel zijn. Als we een doorsnee productiebedrijf waren geweest, dan was de innovatie hoogstwaarschijnlijk een andere richting uitgegaan. Puur vanuit operationeel standpunt zijn er bijvoorbeeld maar weinig applicaties waarvoor een cobot de beste oplossing is. Als maatwerkbedrijf houden wij echter altijd de graad van automatisering in het oog. De focus ligt op de mensen die hier werken – daar waar traditionele bedrijven vooral winst als voornaamste doel hebben. Het is niet onze bedoeling om mensen door robots te vervangen. Volledige automatisering is dus niet aan de orde.  

Lees meer