ArtikelenTechnologieënTINTProgramma & pilotsSubsidieregelingEventsKIT

Exoskeletten en fysieke belasting; de kansen en de risico’s

Kun je exoskeletten inzetten voor mensen met een fysieke arbeidsbeperking? Waar moet je opletten en welke exoskeletten zijn er op de markt?
In TINK Cedris nam Michiel de Looze, hoogleraar Productie Ergonomie aan de VU, en verbonden aan TNO, ons mee.

  • Exoskelet
  • TNO
Exoskeletten en fysieke belasting; de kansen en de risico’s

Verschillende soorten exoskeletten

Een full body exoskelet wordt o.a. ingezet bij mensen met verlamming. Dit exoskeletheeft als nadeel: groot, zwaar en werkt langzaam. Daardoor is de toepasbaarheid op de werkvloer zeer beperkt. .
De afgelopen jaren zijn exoskeletten steeds meer toegesneden op bepaalde lichaamsdelen. Denk hierbij aan de exoskeletten speciaal voor schouders, de romp of de benen. Er wordt onderzoek gedaan naar het adaptiever maken van de exoskeletten en de inzet van sensoren. Dit laatste betreft de zogenoemde actieve exoskeletten; deze zijn tot nu toe erg kostbaar.

Toepasbaarheid exoskelet

Uit onderzoek is gebleken dat een exoskelet vooral positieve resultaten oplevert bij statisch werk. Of de klachten omlaag gaan is nog beperkt onderzocht op de werkvloer.
Het is belangrijk om vooraf goed te kijken of de inzet van exoskelet zin heeft. Kijk vooral eerst hoe het werk nu is ingericht. Wellicht zijn er andere oplossingen te bedenken, zodat de fysieke belasting van medewerkers afneemt en een exoskelet niet nodig is. Verder, als een medewerker veel afwisselende handelingen moet doen, is een exoskelet niet geschikt. Momenteel loopt er een onderzoek bij stucadoors met de inzet van exoskelet, en daar blijkt de inzet zeker waardevol. Dit komt door de repeterende werkzaamheden.

Maar gaan medewerkers het exoskelet ook gebruiken? Draagvlak is heel belangrijke als je exoskeletten wilt gaan inzetten. Wordt het geaccepteerd bij de medewerkers? Zorg dat je hier tijd voor inruimt, want een exoskelet aanschaffen voor 3000 a 4000 euro is echt een investering en je wilt niet dat deze daarna ligt te verstoffen. Neem je medewerkers daarom mee vanaf de start, in het testen. Laat medewerkers ervaren hoe het is om een exoskelet te dragen en vraag om feedback.

De lessen van Michiel:

1. Kijk naar de effectiviteit van het exoskelet
2. Analyseer vooraf vast of het exoskelet een oplossing kan bieden
3. Betrek de medewerkers bij het testen en besluitvorming
4. Een exoskelet is niet de eerste strategie voor aanpak van lichamelijk zwaar werk

Ervaringen exoskeletten bij deelnemers

Vooraf aan de presentatie geeft 22% van de deelnemers aan ervaring te hebben met exoskeletten en 53% ziet kansen voor de inzet van exoskeletten. Na de presentatie van Michiel geeft 29% aan dat de inzet van een exoskelet zeker een goede toepassing kan zijn voor hun bedrijf. En 71% denkt dat er misschien wel mogelijkheden zijn. Niemand ziet geen mogelijkheden. Op de laatste vraag of het ook toepasbaar is voor hun bedrijvennetwerk worden nog meer mogelijkheden gezien, maar liefst 53% antwoord met ja, zeker en 41% met misschien.

Workshop exoskeletten Rotterdam

Op 24 juni organiseert TNO een workshop in Rotterdam waarbij 5 verschillende fabrikanten van exoskeletten aanwezig zijn en exoskeletten kunnen worden uitgeprobeerd. Interesse in deze workshop? Neem contact op met KIT en geef aan waarom je wilt deelnemen. Er zijn beperkt plaatsen beschikbaar. TNO zal een selectie van de geïnteresseerden uitnodigen.

Download hier de presentatie over exoskeletten.

Andere informatie

Stress Autism App (SAM) bij werkbedrijven?

TNO heeft de stress autisme app geïntroduceerd in de GGZ. Een app gericht op het monitoren van stress bij mensen. Nu wil TNO graag de focus verleggen naar de werkvloer. Harry de Boer van TNO zoekt werkbedrijven die interesse hebben in een test op de werkvloer. Geïnteresseerd in SAM neem contact op met KIT.

Bekijk hier een filmpje over SAM:

gerelateerde artikelen

De rol van technologie in het bevorderen van autonomie en inclusie

  • Inclusieve technologie
  • Internationaal
  • TNO

31st European Social Services Conference, Malmö. TNO en Kennisalliantie Inclusie en Technologie (KIT) spraken over Inclusieve Technologie. Lees meer over de conference.

Lees meer
Harry de Boer spreekt op het podium

Hoe bereiken we een inclusieve arbeidsmarkt?

  • Inclusieve technologie
  • TKI-LSH
  • TNO

Het is niet voor iedereen gemakkelijk om aan het werk te komen of aan het werk te blijven. Inzet van technologie, ook wel inclusieve technologie genoemd, kan hierbij helpen. Dit kan technologie zijn die mensen helpt bij het vinden van de juiste baan, maar ook technologie die mensen ondersteunt bij het uitvoeren van werkzaamheden. TNO deed uitgebreid onderzoek en deelt hun publicatie.

Lees meer
Medewerkers aan het werk bij VDL Parree

Promen zet medewerkers met behulp van exoskeletten in bij PostNL

  • Exoskelet
  • Lichamelijke beperking
  • Promen

Welke technologie wordt er ingezet Bij PostNL, klant van Promen, worden exoskeletten ingezet bij het opvoeren van postpakketten. Medewerkers van Promen werken in een groepsdetachering bij PostNL. De keuze voor het exoskelet is gekomen, doordat een aantal MT-leden ze tegen kwamen bij andere bedrijven en hierdoor geïnteresseerd raakten. Een exoskelet is een draagbaar skelet dat de drager zelf aanstuurt. Het skelet helpt met actief of passief tillen, bij voorovergebogen werk of bij fysiek belastende, repeterende werkzaamheden. Door ondersteuning van bijvoorbeeld de bovenarmen of onderrug neemt de belasting van het lichaam af. Voor Promen is de gezondheid van haar medewerkers belangrijk. Promen wil uitval van medewerkers voorkomen en daarom zijn ze gestart met een proef met gehuurde exoskeletten. Deze verliep goed, waarna de exoskeletten van Laevo zijn aangeschaft. Doelgroep Het exoskelet wordt voor medewerkers van Promen bij PostNL ingezet bij: Mensen met een beperking: garantiebaan en Beschut Werk Reguliere medewerkers Doel inzet exoskelet Voor Promen is de gezondheid van haar medewerkers belangrijk. Promen wil graag uitval van medewerkers voorkomen. Daarom wordt er gewerkt met exoskeletten om overbelasting bij fysieke werkzaamheden van de medewerkers te voorkomen. Acceptatie van exoskelet bij medewerkers Iets nieuws introduceren op de werkvloer kan soms lastig worden geaccepteerd. Vanuit Promen is vooral de insteek gekozen om de voordelen te benadrukken. Het is goed voor je rug, je wordt fysiek en mentaal minder moe, omdat je niet steeds aan je (vermoeide) rug hoeft te denken.  Daardoor heb je ’s avonds heb je dan nog energie voor andere zaken. Daarnaast heeft de leidinggevende het goede voorbeeld gegeven door het exoskelet uit te proberen. Ook viel op dat medewerkers het leuk vinden om nieuwe dingen uit te proberen. De acceptatie van de exoskelet verliep goed. afb 1. Medewerker met een exoskelet aan Momenteel zijn er 4 exoskeletten door Promen in gebruik en deze worden door meerdere medewerkers gebruikt. Een exoskelet is goed verstelbaar waardoor dit mogelijk is. Geleerde lessen en opbrengsten Het exoskelet zorgt ervoor dat de medewerker wordt gedwongen om op de juiste manier te bewegen en de juiste lichaamshouding aan te nemen Medewerkers zijn minder vermoeid Medewerkers ervaren minder druk op de borst Leidinggevenden hebben een rol in de acceptatie van het exoskelet Het exoskelet voorkomt uitval, met als gevolg minder ziekteverzuim Vervolg Binnen Promen wordt bij bepaalde werkzaamheden standaard gebruik gemaakt van exoskeletten. Momenteel worden er ook braces (Paexo Soft Back) ingezet. Dit is een brace ter ondersteuning van de onderrug. Meer weten over exoskeletten Lees het artikel wat wij eerder plaatsten: exoskeletten en fysieke belasting: de kansen en risico’s.

Lees meer
Man met exoskelet aan tilt dozen

Hoe meet je zelfeffectiviteit bij mensen met een cognitieve beperking?

  • Inclusieve technologie
  • Meetinstrument
  • TNO

Mensen met een cognitieve beperking kunnen een minder ontwikkeld taal- en conceptueel denkvermogen hebben. Dit maakt vragenlijstenonderzoek bij deze doelgroep vaak uitdagend. TNO ontwikkelde samen met Game Solutions Lab een toegankelijk meetinstrument dat goed aansluit bij deze mensen én veranderingen door de tijd heen kan meten. Zoals bij de inzet van inclusieve technologie. Sociaal bestek besteedde hier aandacht aan.

Lees meer
Man met tablet in zijn hand