Contact Zoeken Deel jouw verhaal
Talent en skills technologie
AvatarGame-based assessmentsVR loopbaanoriëntatieVirtual Reality
Werkplekondersteunende technologie
CobotsOperator Support SysteemAugmented RealityGroen-appHololensSmart glassesGrijs-app3D-printer
Psychosociale support technologie
Sociale robotAvatarSAM-appVRelaxVirtual RealityStress meting device
Training en educatieve technologie
VR heftrucktrainingVR sollicitatietrainingVirtual Reality3D-printer
Digitale toegankelijkheidstechnologie
SpeakseeSmart glasses
Fysieke support technologie
ExoskelettenCobots3D-printer
Communicatie support technologie
SpeakseeVertaaltechnologieVoorleespenWhisppVaktaalApp
Cognitieve support technologie
Operator Support SysteemGroen-appAugmented RealityHololensGrijs-appSmart glasses
Programma’s
Technohub Inclusieve Technologie (TINT)TKI-LSH: AR en VRTKI-LSH 2: groei en doorstromingZonMw: Cognitieve Support TechnologieTKI Goldschmeding: opschaling en impact
Pilots
Digitale werkinstructies op een tablet bij Werkzaak RivierenlandArtificial Intelligence in het groen; werkbedrijf IJmond Werkt! over de Groen Werkt! AppDe ervaring met slimme brillen bij Den Haag WerktOperator Support Systeem bij Inclusief GroepCognitieve ondersteuningstechnologie bij TomingroepOperator Support Systeem bij Senzer
Kennisalliantie Inclusie en Technologie
Onze visieOnze dienstenHet teamPartnersNieuwsbriefVacaturesContact
ArtikelenTechnologieën
TINTProgramma & pilots
SubsidieregelingEventsKIT
Deel jouw verhaal Contact

Home Artikelen Pilots inclusieve technologie in circulaire sector

Pilots inclusieve technologie in circulaire sector

In de circulaire sector is er serieuze interesse in de toepassing van inclusieve technologie. TNO start daarom samen met Saxion en andere partners drie pilots. In deze pilots wordt gekeken hoe werkzaamheden in deze sector met technologie toegankelijker gemaakt kunnen worden. Michiel de Looze en Kim Kranenborg, onderzoekers bij TNO op het gebied van arbeidsondersteunende technologie, vertellen meer over de pilots die onderdeel zijn van een breder project gefinancierd door ZonMw.

  • Pilots
  • ZonMw
Algemeen KIT 4 februari 2025
Pilots inclusieve technologie in circulaire sector

De drie pilots

Foenix

Foenix is een kringloopwinkel in Apeldoorn waar tweedehands goederen worden ingeleverd en gereedgemaakt voor de verkoop. De winkel ontvangt veel kleding, maar er zijn maar weinig mensen beschikbaar voor activiteiten als grof-sorteren, fijn-sorteren en het bepalen van de prijs. De personele bezetting is bovendien sterk wisselend en divers: o.a. asielzoekers, proefplaatsingen, mensen met een taakstraf, vrijwilligers. Dat maakt het inwerken en begeleiden van de mensen tijdrovend. Een combinatie van digitale taakondersteuning en vertaaltechnologie kan medewerkers helpen en begeleiders ontlasten. Dit wordt verder verkend in de pilot.

Circulus

Circulus is een afvalverwerkingsbedrijf dat onder meer hout verwerkt en hergebruikt tot nieuwe producten, zoals vogelhuisjes, snijplanken en meubels. In de houtwerkplaats werken veel mensen die een leerwerktraject volgen. De doorstroom van medewerkers is daardoor hoog. In de pilot wordt onderzocht hoe het inwerkproces van medewerkers efficiënter kan door de inzet van digitale werkinstructies voor het maken van producten en veiligheidsinstructies. Dit zou werkbegeleiders meer tijd geven voor persoonlijke begeleiding en medewerkers zelfstandiger maken.

Inclusief Groep & Ratio Electric

Bij Inclusief Groep worden onder andere oplaadkabels en stekkers voor elektrische auto’s gemaakt voor Ratio Electric. Volumes en aard van de producten wisselen regelmatig. Daarnaast is er veel doorstroom van personeel. Nieuwe medewerkers moeten ingewerkt worden en bestaande medewerkers moeten steeds nieuwe producten leren maken. Dit kost begeleiders veel tijd en maakt medewerkers afhankelijk van de begeleider. In de pilot wordt onderzocht welke technologie kan helpen en hoe er kan worden opgeschaald. Tijdens de pilot wordt gebruikgemaakt van een nieuw en gebruiksvriendelijk werkinstructieplatform, ontwikkeld door Werkzaak Rivierenland voor werkontwikkelbedrijven.

Aanpak van de pilots

De pilots vinden plaats bij bedrijven die actief zijn op het gebied van recycling en duurzaamheid. De Looze legt uit: “De circulaire sector groeit snel en er is een toenemende vraag naar personeel. Technologie kan hier een belangrijke rol in spelen. Met arbeidsondersteunende technologie kunnen nieuwe mensen worden ingewerkt, kan de kwaliteit en productiviteit worden verhoogd én kan werk toegankelijk worden gemaakt voor meer mensen met een ondersteuningsvraag. Een uitdaging in de circulaire industrie is dat productiestromen niet stabiel zijn, zoals in de maakindustrie. De producten en hoeveelheid die worden geproduceerd, veranderen vaak. Dat betekent dat de technologie moet passen bij onregelmatige wisselingen van het werkproces. Kranenborg voegt daaraan toe: “In de pilots kijken we vooral naar combinaties van verschillende soorten technologie, bijvoorbeeld digitale werkinstructies, inclusief de inzet van AI om de instructies snel te kunnen maken, in combinatie met vertaal- en tekst-naar-spraak technologie.”

Elke pilot bestaat uit verschillende fases. In de eerste fase worden de werkprocessen en de belangrijkste uitdagingen in kaart gebracht door middel van Canvas-sessies*. Vervolgens wordt met de bedrijven bekeken welke (combinaties van) technologieën ingezet kunnen worden. Daarna start de implementatiefase. De Looze benadrukt: “Het is vooral aan de werkgevers om de technologie te implementeren. TNO heeft in deze fase een coachende rol.”

Doel en doelgroep

Met het project wordt gemaakt hoe inclusieve technologie kan om het werk in de circulaire sector toegankelijk te maken voor meer mensen met een ondersteuningsvraag. Kranenborg: “Onze stakeholders zijn werkgevers, werkontwikkelbedrijven, professionals werkzaam bij werkgeversservicepunten en natuurlijk de mensen met een ondersteuningsvraag. Kennisoverdracht en bewustwording van de mogelijkheden en randvoorwaarden van de technologieën zijn essentieel voor de verdere uitrol ervan. Daarom werken we in dit project samen met TINT Apeldoorn, waar de verschillende stakeholders kennis kunnen maken met uiteenlopende vormen van technologie.”

Partners

Dit project wordt uitgevoerd met Hogeschool Saxion, TINT Apeldoorn, Foenix, Circulus, Kringloopcentrum Stilema, Lagemaat, Ratio Electric, Inclusief Groep, Lucrato en Werkcentrum VeluweStedendriehoek. De subsidie wordt verstrekt door ZonMw. Daarnaast is er een klankbordgroep ingesteld.

Blijf op de hoogte

De aankomende tijd zullen wij updates geven over het project via onze website. Wil je meer weten over inclusieve technologie? Neem contact met ons op.

 

* Met een canvassessie breng je in een dagdeel stapsgewijs in kaart welke technologie je nodig hebt. Wil je meer weten over Canvassessies? Lees dan hoe Werkzaak Rivierenland hier gebruik van maakte.

gerelateerde artikelen

Pilot: visueel beperkten helpen aan een baan door middel van technologie

  • Inclusieve technologie
  • Pilots
  • Smart glasses

De pilot is voortgekomen uit het ‘Start Up in Residence’ programma van de gemeente Den Haag. Hiermee biedt de gemeente een aantrekkelijke omgeving aan ondernemers die zich richten op maatschappelijke en technologische innovaties met internationale impact. Ondernemers is gevraagd om hun beste idee voor een maatschappelijk vraagstuk in te dienen. Voor Sociale Zaken en DenHaag Werkt is gekozen voor ‘mens en techniek op de werkvloer’: bedenk en ontwikkel innovatieve toepassingen waardoor uitkeringsgerechtigden met een fysieke of mentale beperking, minder beperkt zijn en sneller actief zijn op de arbeidsmarkt. Kees Verhulst en Olaf Morel zijn namens Den Haag Werkt betrokken bij dit programma. Van beeld naar spraak bij een visuele beperking Het beste idee kwam van Envision Technologies. Zij ontwikkelden een tool in de vorm van een app en een bril, die mensen met een visuele handicap helpt de visuele wereld te vertalen in sprekende gehoor oplossingen. Doel van de pilot is om het idee verder te ontwikkelen en de mogelijkheden bij uitkeringsgerechtigden met een visuele beperking en eventuele werkgevers te onderzoeken. Dit moet uiteindelijk leiden tot een werkbaar ‘prototype dienst’ die SZW/Den Haag Werkt gaat inzetten. De afgelopen maanden zijn medewerkers van Den Haag Werkt in samenwerking met Envision technologies druk geweest met kandidaten begeleiden met de tooling; de Envision App en slimme bril. De pilot is gestart met 10 kandidaten die met verschillende niveaus van visuele beperkingen te maken hebben. Dit zijn kandidaten die in een uitkeringssituatie zitten of werk hebben bij de social werkvoorziening. Ook een niet uitkeringsgerechtigde wilde graag meedoen. Ze zei: ‘Deze app en de bril kunnen mijn leven voorgoed gaan veranderen.’ Opbrengsten tot nu toe: Deelnemers kunnen hun huidige werk efficiënter uitvoeren; Deelnemers kunnen gemakkelijk een training of studie volgen; De tool draagt bij aan zelfvertrouwen en geluk, waardoor men ook eerder durft te solliciteren. Leerpunten uit deze pilot: Grotere afhankelijkheid van internetverbinding vanwege gebruik app en bril; Vooraf zoveel mogelijke hindernissen wegnemen: belang van uitleg en tips bij gebruik app en bril; Instant text mogelijkheden op app nog beperkt; Technische hick ups verbeteren met inzet van hulplijn/support. Vervolgstappen pilot: Kwalitatieve en kwantitatieve data/ opbrengsten verzamelen en analyseren; Voorjaar 2021 eindpresentatie. Deel jouw verhaal Pilot van jouw bedrijf ook op www.inclusievetechnologie.nl of heb je iets anders interessant te delen op het snijvlak inclusie en technologie. Neem contact met ons op.

Algemeen KIT 21 januari 2021
Lees meer
Afbeelding: visueel beperkte gebruikt app op het treinstation.

Pilots: kansen van technologie voor mensen met een arbeidsbeperking

  • Inclusieve technologie
  • Pilots

De ervaringen en lessen uit deze pilots zijn samengevat in een artikel voor STAD 2019: ‘Kansen van technologie voor mensen met een arbeidsbeperking’. Nieuwe technologie kan helpen bij het creëren van een inclusieve arbeidsmarkt. De laatste jaren ontstaan nieuwe mogelijkheden door ontwikkelingen op uiteenlopende technologische gebieden. Denk aan augmented reality, exoskeletten, robotica, sensoren en big data. Onderstaande afbeelding geeft een beeld van welke technologie ingezet kan worden om mensen met lichamelijke, cognitieve en/of psychische beperking te ondersteunen. Afbeelding:inzet verschillende technologieen bij beperkingen Kansen op de arbeidsmarkt De ervaringen met de verschillende pilots tonen de potentie van nieuwe technologie. Het vergroot het werkplezier van mensen met een arbeidsbeperking. Daarnaast vergroot het hun kansen op de arbeidsmarkt. Ze kunnen complexer werk verrichten en zijn flexibeler inzetbaar. Daardoor is het ook voor werkgevers en SW-bedrijven interessant om te innoveren. Vertrekpunt Resultaten uit de pilots laten zien dat technologie zeker een oplossing kan zijn voor inzetbaarheids- en/of productiviteitsvraagstukken. Dat moet echter niet het vertrekpunt zijn. Het is belangrijk om uit te gaan vragen als: Wat zijn de meest urgente knelpunten voor een specifieke groep werknemers bij de uitvoering van specifiek werk? Zijn dat knelpunten op cognitief, lichamelijk en/of psychosociaal vlak? En wat betekenen die knelpunten voor de mensen met een beperking en voor het bedrijf? Lees meer over de ervaringen uit de pilots in het artikel ‘Kansen van technologie voor mensen met een arbeidsbeperking‘

Algemeen KIT 11 juli 2020
Lees meer

‘Niet investeren in nieuwe technologie is geen optie’

  • Pilots
  • TNO

UW, het sociale werkbedrijf van Utrecht, draait ook een pilot onder de Kennisalliantie Inclusie en Technologie (KIT). Al een aantal jaren produceert UW Utrecht stalen frames voor zonnepalen voor het bedrijf Sunbeam. ‘Dat is niet per se fysiek zwaar werk’, vertelt Arjan, ‘maar vooral het repeterende karakter van het werk maakt het zwaar’. Om ervoor te zorgen dat de medewerkers van UW het werk voor Sunbeam ook in de toekomst kunnen blijven doen en om hen uitdagend werk te blijven bieden, wilde Arjan graag kijken naar innovatieve oplossingen. Dat is dan ook de reden dat hij een pilot indiende bij de kennisalliantie. ‘Na de presentatie was er wel wat weerstand’ ‘Eerst heeft TNO gekeken naar ons productieproces’, vertelt Arjan over de start van de pilot, ‘Zij keken naar wat het werk inhoudt en wat de knelpunten zijn. Ook hebben ze interviews gehouden met de medewerkers om te horen hoe zij het productieproces beleven en wat voor hun de knelpunten zijn. Daar zijn een aantal voorstellen uit voortgekomen.’ Deze voorstellen presenteerde TNO aan de medewerkers. Op die manier zijn zij meegenomen in het traject en voorbereid op de komende veranderingen. ‘Na de presentatie was er wel wat weerstand’, vertelt Arjan, ‘We zien wel dat de medewerkers inmiddels iets opener staan tegenover de aanpassingen. In het afdelingsoverleg herhalen we regelmatig waar we mee bezig zijn. De medewerkers vragen naar de stand van zaken en geven het een kans.’ Afbeelding: werknemer UW Utrecht aan het werk Aangepaste productielijn Op basis van de analyse en voorstellen van TNO voegde UW Utrecht een rollerbaan en een verstelbare tafel toe aan een productielijn. Deze opstelling bood niet de gewenste oplossing. ‘Waar we tegenaan lopen met deze testopstelling is dat mensen veel meer met elkaar moeten samenwerken dan dat ze gewend zijn. De medewerkers vinden het bijvoorbeeld lastig om te zien dat ze moeten bijspringen bij de ander als hun eigen werktempo hoger ligt.’ Arjan ziet dat de medewerkers het best tot hun recht komen als ze redelijk solistisch en op een eigen tempo hun werk kunnen doen. Brede inzetbaarheid als belangrijk aandachtspunt In de tweede fase van de pilot gaat UW onderzoeken of de inzet van cobots (collaboratieve robots)een passende oplossing biedt. Daarvoor is Arjan met verschillende technologiebedrijven in gesprek gegaan: ‘Ik ging op zoek naar een bedrijf dat kon meedenken over hoe mijn productielijn eruit moet komen te zien, zodanig dat onze medewerkers goed kunnen samenwerken met die cobot.’ Het heeft Arjan interessante inzichten opgeleverd over waarin leveranciers van cobots zich van elkaar onderscheiden, zowel qua hardware als qua software. Arjan noemt ook brede inzetbaarheid als een belangrijk aandachtspunt, ‘Je kan redelijk eenvoudig een automatiseringsbedrijf inhuren en je bedrijf automatiseren, maar dan heb je een machine die specifiek voor dit product is gemaakt en je hebt je mensen niet meer aan het werk. Dan schiet je je doel voorbij. Ik wil technologie onderzoeken en invoeren die breed inzetbaar is op verschillende soorten werk en liefst ook bij andere bedrijven die met mensen met een beperking werken.’ Innovatie verkleint de stap naar regulier werk Arjan vindt het sowieso belangrijk om te investeren in nieuwe technologie: ‘Als je dat niet doet, dan ben je ook niet interessant voor de markt. Daarnaast is het belangrijk om zo de stap naar regulier werk te verkleinen. Als je medewerkers bekend zijn met een breed scala aan werksoorten, zoals achter de freesbank staan, montagewerkzaamheden, lassen en met computers en robots werken, dan wordt de stap naar een regulier bedrijf ook veel gemakkelijker.’ Afbeelding: robotarm UW Utrecht is actief deelnemer in de Kennisalliantie Inclusie en Technologie (KIT). De Kennisalliantie Inclusie en Technologie initieert en faciliteert in het hele land pilots om verschillende technologieën te testen en businesscases te ontwikkelen.

Algemeen KIT 24 mei 2019
Lees meer

Winnaars Challenge Technologie voor Inclusie bekend

  • Challenge Technologie voor Inclusie
  • Pilots

Zeven aanvragen zijn geselecteerd voor een subsidie van UWV. De prijswinnaars gaan deze maand van start met hun pilots. CTI heeft in totaal 24 aanvragen ontvangen. Een vakkundige jury beoordeelde de aanvragen. Van de 24 aanvragen zijn er 7 geselecteerd als prijswinnaar. Zij ontvangen subsidie van UWV om hun pilots uit te voeren. De prijswinnaars gaan nog deze maand van start en zullen naar verwachting eind december 2019 worden afgerond. Met de pilots wil CTI de impact onderzoeken van nieuwe technologie op de toegankelijkheid van werk, de kwaliteit van werk en de economische haalbaarheid. Ook onderzoeken ze welke barrières een verdere opschaling in de weg staan. De gehonoreerde aanvragen Maakt werk zichtbaar Maak BV richt twee werkplekken in om mensen met een visuele beperking een lichtharnas (een veiligheidsvest met ledlampjes) in elkaar te laten zetten. De ene werkplek wordt voorzien van een eSight bril die zaken uitvergroot. De andere werkplek wordt ingericht met een Orcam (voorlees)bril waarbij geschreven instructie omgezet wordt in tekst. Een human interface mate (Him) houdt toezicht op de juiste uitvoering van de taken en begeleidt de medewerkers tijdens de productie. Dit is een toestel met een infraroodscanner die analyseert wat er gebeurd en die in staat is alarm te slaan wanneer er een fout wordt gemaakt. Cobot en exoskelet Werkzaak Rivierenland gaat bij vier werkgevers een exoskelet inzetten om werknemers die fysiek zwaar werk doen te ontlasten. Bij Werkzaak Rivierenland zelf gaan ze een cobot inzetten voor het organiseren van pallets. De cobots richten zich ook op het fysiek ontlasten van de medewerkers. Speaksee spraakherkenning De Nationale politie en Ctalents, die werknemers detacheert bij ABN AMRO, Rabobank en PwC, gaan het systeem Speaksee testen. Dit is een systeem van microfoons dat spraak binnen 1 seconde automatisch omzet naar tekst door middel van spraakherkenning. Het helpt doven en slechthorenden in hun communicatie. De gebruiker kan op zijn smartphone, tablet of laptop lezen wat er door welke persoon (kleurherkenning) wordt gezegd. 11 werknemers gaan in de pilot met Speaksee aan de slag. Magazijnbeheer met een slimme bril Metafors gaat aan de slag met een slimme bril voor magazijnbeheer. Een projectie in de bril geeft medewerkers instructies over het afhandelen van orders en voorraadbeheer. Communiceren met beelden WerkSaam Westfriesland gaat testen of de Ebb-app toegepaste waarde heeft op de werkvloer. Deze app bevat een verzameling van beelden die medewerkers met een licht verstandelijke beperking kunnen helpen om te praten over wat zij belangrijk vinden. De Ebb-app is ontwikkeld voor mensen die baat hebben bij ondersteuning van de dialoog met beeldmateriaal. Groen gedragen WVS-groep probeert werk in de groenvoorziening, dat fysiek zwaar is en veel concentratie kost, toegankelijker te maken door de inzet van elektrisch gereedschap in combinatie met omgevingssensoren. De omgevingssensoren geven signalen om de kwaliteit van het werk te bewaken. Goed omgaan met je energiebalans Onbeperkt aan de Slag gaat bestaande applicaties en apps testen die werknemers met een beperking helpen om hun energiebalans te monitoren en te behouden. In de pilot wordt een dashboard ontwikkeld die de applicaties en apps met elkaar verbindt. Samen vormen ze dan een energiemanagementsysteem. Doel is om werknemers inzicht te geven in hoe zij hun energie beter kunnen verdelen en zo uitval te voorkomen. Kijk voor meer informatie over de Coalitie voor Technologie en Inclusie (CTI) op www.technologievoorinclusie.nl.

Algemeen KIT 26 maart 2019
Lees meer
Challenge Technologie voor Inclusie
1 2 3 4 5
Meer artikelen laden
KIT Logo

Initiatief van Cedris, SBCM en TNO