Inclusieve technologie is technologie waarmee mensen met een beperking, in dit geval een psychosociale arbeidsbeperking, aan het werk kunnen komen en blijven. Maar hoe bepaal je wat je gebruikt en hoe maak je de beste keuze?
Over dit onderwerp verscheen eerder de kennisclip van instituut Gak met als titel ‘Hoe zet je technologie in bij werknemers met een psychosociale belemmering’ en de Handreiking technologie en psychosociale belemmeringen.
Onder psychosociale problematiek verstaan wij: depressie, angststoornissen, ADHD of autisme. Mensen kunnen bij het zoeken naar of behouden van werk belemmerd worden. Ze hebben bijvoorbeeld moeite met concentratie, veel last van externe prikkels of tijdsdruk, of ze zijn snel van slag bij kritiek.
Om te bepalen wat iemand met een psychosociale arbeidsbeperking nodig heeft is het volgende uitgangspunt van belang: wat zijn de specifieke belemmeringen waar men in het werk tegenaan loopt. Daarna: welke technologie kan deze belemmeringen wegnemen of verkleinen?
Welke technologie kan bij mensen psychosociale belemmeringen wegnemen of verkleinen. Een overzicht van acht technologieën en bij welke belemmeringen deze ondersteuning biedt.
AR voegt informatie toe aan de wereld zoals we die zien. Denk hierbij aan werkinstructies of mentale support. AR kan ondersteunen bij geheugenproblemen, bij moeite met logisch redeneren, bij een beperkt voorstellingsvermogen, bij aandacht- en concentratieproblemen, bij het oplossen van problemen, bij het leren van taken. AR kan ook ondersteuning bieden op gebied van sociaal functioneren, bij emotieregulatie en bij motivatieproblemen.
VR maakt het mogelijk om een werkomgeving in 3D te simuleren en deze te tonen via een VRbril.
VR kan ondersteuning bieden bij het leren samenwerken in een team, het werken met een leidinggevende, het verhogen van de motivatie om het werk uit te voeren, het vergroten van zelfvertrouwen, het verminderen van faalangst en het leren begrijpen van de aard van het werk. VR kan ook ondersteunend zijn aan het geheugen, het redeneren, het vasthouden van aandacht en het waarnemen.
Apps kunnen digitale assistentie bieden. Een digitale assistent kan ondersteunen bij belemmeringen op gebied van sociaal functioneren, bij het reguleren van emoties, bij motivatieproblemen en bij moeilijkheden in het samenwerken. Ook kan het helpen bij het ontwikkelen van eigen regie in het functioneren op het werk.
Een serious game is een spel waarbij het doel verder gaat dan puur vermaak. Denk aan het verhogen van motivatie, het bevorderen van teamwork of het verwerven van inzicht. Gamificatie is het inzetten van speltechnieken in het werk zelf. Met andere woorden: je pakt facetten uit een spel en voegt deze toe aan het werk of een werksituatie.
Serious gaming en gamificatie kunnen gebruikt worden bij belemmeringen op gebied van geheugen, redeneren en aandacht. Ook kunnen ze helpen bij het sociaal functioneren, het leren reguleren van emoties en het verminderen van angst en agressie.
Monitoring en feedbacksystemen meten lichaamsfuncties en geven feedback.
Monitoring en feedback kan vooral helpen bij het vitaal en gezond blijven. Daarnaast kan het helpen bij emotieregulatie, wat kan leiden tot een verbeterde hantering van conflicten en omgang met collega’s en leidinggevenden.
Een collaborative robot of cobot is een fysieke robot die gemaakt is om vlakbij en met mensen te werken, dit in tegenstelling tot de afgeschermde industriële robots.
De cobot kan specifieke taken van mensen overnemen. Door een slimme verdeling van taken over cobots en mensen, kan het werk voor de mens fysiek beter uitvoerbaar worden en cognitief minder complex.
Sociale robots kunnen verschillende vormen aannemen zoals een androïde of mensachtige, een dier of een voorwerp.
De sociale robot kan helpen in het sociaal functioneren, bij emotieregulatie, bij het vinden van de motivatie om taken uit te voeren en zelf initiatief te nemen. Ook zijn er sociale robots die hulp bieden bij het onthouden, redeneren, plannen en het nemen van beslissingen en het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.
Er zijn diverse online platformen waar mensen met een arbeidsbeperking terecht kunnen. Dit kunnen online hulpmiddelen zijn, waarmee de werknemer bepaalde vaardigheden kan oefenen in het dagelijks leven en op de werkvloer. Het kunnen ook communicatietools zijn die helpen bij het communiceren op afstand of op de werkvloer of support groepen met peers. De bestaande softwaretoepassingen kunnen websites, apps, of leeromgevingen zijn.
Hoe zorg je dat technologie écht bijdraagt aan het werk en leven van mensen met een ondersteuningsvraag? In deze interactieve workshop van twee uur ontdek je hoe je technologie invoert met oog voor zowel de gebruiker als de begeleider.
Lees meer
In dit vervolgartikel op “Starten met inclusieve technologie: begin bij het vraagstuk, niet bij de oplossing” verschuiven we de blik van waar te beginnen naar hoe verder te gaan. Het implementeren van inclusieve technologie vraagt namelijk meer dan alleen een slimme keuze of een goed idee. Het is een veranderproces dat raakt aan zowel mensen als systemen: aan overtuigingen, aan werkprocessen, aan cultuur en aan structuur. De uitdaging is om technologie zó in te bedden dat zij niet alleen toegankelijk en bruikbaar is voor iedereen, maar ook duurzaam gedragen wordt in de organisatie.
Lees meer
Op driejarige leeftijd werd het duidelijk: het stotteren van Joris Castermans zou blijven. Wat volgde, was een leven vol zoeken naar manieren om verstaanbaar te blijven. “Soms zit ik echt goed vast,” vertelt hij, “en daarna kan ik weer 25 zinnen helemaal vloeiend spreken.” In 2018 leidde die ervaring tot een baanbrekend idee: Whispp, een spraaktechnologie die spreken toegankelijker maakt voor mensen die stotteren en mensen met een stembeperking.
Lees meer
De term inclusieve technologie duikt steeds vaker op in gesprekken over arbeidsparticipatie, innovatie en sociale duurzaamheid. Terecht: technologie biedt enorme kansen om werk toegankelijker te maken voor mensen met een ondersteuningsvraag. Denk aan slimme werkplekaanpassingen, ondersteunende apps, eenvoudige gebruikersinterfaces of digitale hulpmiddelen die zelfredzaamheid vergroten. Maar hoe pak je dit nou aan?
Lees meer