ArtikelenTechnologieënTINTProgramma & pilotsSubsidieregelingEventsKIT

Inclusieve technologie voor mensen met een psychosociale arbeidsbeperking

Inclusieve technologie is technologie waarmee mensen met een beperking, in dit geval een psychosociale arbeidsbeperking, aan het werk kunnen komen en blijven. Maar hoe bepaal je wat je gebruikt en hoe maak je de beste keuze?
Over dit onderwerp verscheen eerder de kennisclip van instituut Gak met als titel  ‘Hoe zet je technologie in bij werknemers met een psychosociale belemmering’ en de Handreiking technologie en psychosociale belemmeringen.

  • Inclusieve technologie
  • Psychosociale belemmeringen
  • TNO
Inclusieve technologie voor mensen met een psychosociale arbeidsbeperking

Psychosociale problematiek

Onder psychosociale problematiek verstaan wij: depressie, angststoornissen, ADHD of autisme. Mensen kunnen bij het zoeken naar of behouden van werk belemmerd worden. Ze hebben bijvoorbeeld moeite met concentratie, veel last van externe prikkels of tijdsdruk, of ze zijn snel van slag bij kritiek.

Uitgangspunt

Om te bepalen wat iemand met een psychosociale arbeidsbeperking nodig heeft is het volgende uitgangspunt van belang: wat zijn de specifieke belemmeringen waar men in het werk tegenaan loopt. Daarna: welke technologie kan deze belemmeringen wegnemen of verkleinen?

Inclusieve technologie

Welke technologie kan bij mensen psychosociale belemmeringen wegnemen of verkleinen. Een overzicht van acht technologieën en bij welke belemmeringen deze ondersteuning biedt.

Augmented Reality (AR)

AR voegt informatie toe aan de wereld zoals we die zien. Denk hierbij aan werkinstructies of mentale support. AR kan ondersteunen bij geheugenproblemen, bij moeite met logisch redeneren, bij een beperkt voorstellingsvermogen, bij aandacht- en concentratieproblemen, bij het oplossen van problemen, bij het leren van taken. AR kan ook ondersteuning bieden op gebied van sociaal functioneren, bij emotieregulatie en bij motivatieproblemen.

Virtual Reality (VR)

VR maakt het mogelijk om een werkomgeving in 3D te simuleren en deze te tonen via een VR­bril.
VR kan ondersteuning bieden bij het leren samenwerken in een team, het werken met een leidinggevende, het verhogen van de motivatie om het werk uit te voeren, het vergroten van zelfvertrouwen, het verminderen van faalangst en het leren begrijpen van de aard van het werk. VR kan ook ondersteunend zijn aan het geheugen, het redeneren, het vasthouden van aandacht en het waarnemen.

Digitale assistentie

Apps kunnen digitale assistentie bieden. Een digitale assistent kan ondersteunen bij belemmeringen op gebied van sociaal functioneren, bij het reguleren van emoties, bij motivatieproblemen en bij moeilijkheden in het samenwerken. Ook kan het helpen bij het ontwikkelen van eigen regie in het functioneren op het werk.

Serious gaming en gamificatie

Een serious game is een spel waarbij het doel verder gaat dan puur vermaak. Denk aan het verhogen van motivatie, het bevorderen van teamwork of het verwerven van inzicht. Gamificatie is het inzetten van speltechnieken in het werk zelf. Met andere woorden: je pakt facetten uit een spel en voegt deze toe aan het werk of een werksituatie.
Serious gaming en gamificatie kunnen gebruikt worden bij belemmeringen op gebied van geheugen, redeneren en aandacht. Ook kunnen ze helpen bij het sociaal functioneren, het leren reguleren van emoties en het verminderen van angst en agressie.

Monitoring en feedback

Monitoring en feedbacksystemen meten lichaamsfuncties en geven feedback.
Monitoring en feedback kan vooral helpen bij het vitaal en gezond blijven. Daarnaast kan het helpen bij emotieregulatie, wat kan leiden tot een verbeterde hantering van conflicten en omgang met collega’s en leidinggevenden.

Collaborative robots

Een collaborative robot of cobot is een fysieke robot die gemaakt is om vlakbij en met mensen te werken, dit in tegenstelling tot de afgeschermde industriële robots.
De cobot kan specifieke taken van mensen overnemen. Door een slimme verdeling van taken over cobots en mensen, kan het werk voor de mens fysiek beter uitvoerbaar worden en cognitief minder complex.

Sociale robots

Sociale robots kunnen verschillende vormen aannemen zoals een androïde of mensachtige, een dier of een voorwerp.
De sociale robot kan helpen in het sociaal functioneren, bij emotieregulatie, bij het vinden van de motivatie om taken uit te voeren en zelf initiatief te nemen. Ook zijn er sociale robots die hulp bieden bij het onthouden, redeneren, plannen en het nemen van beslissingen en het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.

Online platformen

Er zijn diverse online platformen waar mensen met een arbeidsbeperking terecht kunnen. Dit kunnen online hulpmiddelen zijn, waarmee de werknemer bepaalde vaardigheden kan oefenen in het dagelijks leven en op de werkvloer. Het kunnen ook communicatietools zijn die helpen bij het communiceren op afstand of op de werkvloer of support groepen met peers. De bestaande softwaretoepassingen kunnen websites, apps, of leeromgevingen zijn.

Meer informatie

Lees het volledige artikel van TNO met voorbeelden van inclusieve technologie bij psychosociale arbeidsbeperking op Sociaal bestek.

gerelateerde artikelen

Hoe zet je technologie in bij werknemers met een psychosociale belemmering?

  • Inclusieve technologie
  • Psychosociale belemmeringen
  • TNO

Instituut Gak presenteert in samenwerking met KIT-partner TNO een kennisvideo waar ze op bezoek gaan bij Cedris-leden Senzer en Weener XL. De video maakt onderdeel uit van een traject in opdracht van Instituut GAK en is een vervolg op de gepubliceerde Handreiking Technologie en psychosociale belemmeringen. De handreiking is mede tot stand gekomen met inbreng van een aantal sociale ondernemers en hun werknemers en experts op het gebied van arbeid en gezondheid, technologie, psychische klachten en duurzame inzetbaarheid en arbeidsmarkt. TNO voert het project uit. De Kennisalliantie Inclusie en Technologie (KIT) heeft een adviserende rol. KIT is een initiatief van Kenniscentrum inclusieve en sociale werkgelegenheid en TNO.  

Lees meer

Veel belangstelling voor de uitwisselingsessie Technologie & Inclusie

  • De Normaalste Zaak
  • Inclusieve technologie

Toepassen van inclusieve technologie Tijdens deze sessie werden er 3 korte presentaties gegeven met voorbeelden van technologie toepassingen en de voor- en nadelen. Paul Verbakel (Senzer, Helmond) vertelde o.m. over de inzet van het Operating Support System en de lessons learnt; Marko Terpstra (IBN Groep, Uden/Veghel) nam ons mee in o.a. hun innovatieroutes en de wereld van VR brillen. Harry de Boer (KIT en TNO) gaf een overzicht bij welke beperkingen en in welke fase van werk (vinden van werk, uitvoering van werk en duurzame inzetbaarheid) technologie kansrijke oplossingen kan bieden. Na de presentaties gingen de groepen uiteen in break-out sessies. Hier werd o.a. gesproken over waar behoefte aan is, en hoe je begint met inclusieve technologie. Zowel werkgevers, als aanbieders van inclusieve technologie waren bij deze sessies aanwezig. Checklist Inclusieve technologie De conclusie is dat er veel interesse is in inclusieve technologie; veel werkgevers zien mogelijkheden en willen stappen zetten. Tegelijkertijd realiseren werkgevers zich dat de ene technologie al veel verder ontwikkeld is dan de andere, en dat technologische innovatie ook een goede inbedding vergt. Met het oog daarop heeft KIT ook een checklist ontwikkeld. Download hier de KIT checklist. Downloaden presentatie Je kunt de presentatie van de uitwisselingsessie hier downloaden.

Lees meer

Cruciale rol voor begeleiders bij toepassing nieuwe technologie

  • Inclusieve technologie

Op 2 november besteedde KIT aandacht aan de uitkomsten van de pilots van de Coalitie Technologie voor Inclusie. In Sociaal Bestek van 14 december gaan Yannick Bleeker van Regioplan Beleidsonderzoek en Mike Grijseels van Athena Instituut nader in op de impact van nieuwe technologie en op de vraag hoe begeleiders (klantmanagers, loopbaanadviseurs, jobcoaches, arbeidsdeskundigen) een grote rol kunnen spelen in het verzilveren van de kansen van technologie voor inclusie. Diverse aspecten bij gebruik van nieuwe technologie Aan de hand van een concreet voorbeeld komen diverse aspecten naar voren. We noemen er een paar: In hoeverre is de gekozen technologie een goede oplossing voor het ervaren probleem? Neemt de technologie een belemmering echt weg of leidt het tot nieuwe problemen? Denk aan ergonomische klachten. Welke impact heeft de technologie op de werknemer en op de rol van de belegeider? In hoeverre behoudt de werknemer autonomie; wie stuurt wie aan? Hoe creëer je draagvlak binnen het bedrijf en voorkom je stigmatisering? Behoefte aan bijscholing professionals bij gebruik nieuwe technologie KIT kan zich vinden in de gestelde vragen. Veel vragen komen ook terug in de KIT checklist die elders op de website van KIT zijn gepubliceerd, op basis van onze kennis en ervaring. De checklist raakt aan een aantal valkuilen, en is uiteraard beperkt qua opzet en thema’s. In de oriënterende fase fungeert het als handreiking. KIT voorziet dat met de voortgaande snelle technologische ontwikkelingen en de behoefte aan maatwerk de bijscholing van professionals een belangrijk thema zal worden. Bron: “Professionals kunnen de kansen vaninclusieve technologie verzilveren” – Sociaal Bestek, 14 december. Je kunt het volledige artikel lezen op zorgwelzijn.nl door een gratis proefabonnement te nemen.

Lees meer

Coalitie Technologie voor Inclusie (CTI) deelt lessen uit pilots

  • Cobot
  • Exoskelet
  • Inclusieve technologie
  • Slimme technologie
  • Sociale innovatie

In hoeverre biedt technologie meerwaarde voor mensen met een ondersteuningsvraag. Lees de belangrijkste inzichten uit het onderzoek van CTI.

Lees meer