ArtikelenTechnologieënTINTProgramma & pilotsSubsidieregelingEventsKIT

Inclusieve technologie voor mensen met een psychosociale arbeidsbeperking

Inclusieve technologie is technologie waarmee mensen met een beperking, in dit geval een psychosociale arbeidsbeperking, aan het werk kunnen komen en blijven. Maar hoe bepaal je wat je gebruikt en hoe maak je de beste keuze?
Over dit onderwerp verscheen eerder de kennisclip van instituut Gak met als titel  ‘Hoe zet je technologie in bij werknemers met een psychosociale belemmering’ en de Handreiking technologie en psychosociale belemmeringen.

  • Inclusieve technologie
  • Psychosociale belemmeringen
  • TNO
Inclusieve technologie voor mensen met een psychosociale arbeidsbeperking

Psychosociale problematiek

Onder psychosociale problematiek verstaan wij: depressie, angststoornissen, ADHD of autisme. Mensen kunnen bij het zoeken naar of behouden van werk belemmerd worden. Ze hebben bijvoorbeeld moeite met concentratie, veel last van externe prikkels of tijdsdruk, of ze zijn snel van slag bij kritiek.

Uitgangspunt

Om te bepalen wat iemand met een psychosociale arbeidsbeperking nodig heeft is het volgende uitgangspunt van belang: wat zijn de specifieke belemmeringen waar men in het werk tegenaan loopt. Daarna: welke technologie kan deze belemmeringen wegnemen of verkleinen?

Inclusieve technologie

Welke technologie kan bij mensen psychosociale belemmeringen wegnemen of verkleinen. Een overzicht van acht technologieën en bij welke belemmeringen deze ondersteuning biedt.

Augmented Reality (AR)

AR voegt informatie toe aan de wereld zoals we die zien. Denk hierbij aan werkinstructies of mentale support. AR kan ondersteunen bij geheugenproblemen, bij moeite met logisch redeneren, bij een beperkt voorstellingsvermogen, bij aandacht- en concentratieproblemen, bij het oplossen van problemen, bij het leren van taken. AR kan ook ondersteuning bieden op gebied van sociaal functioneren, bij emotieregulatie en bij motivatieproblemen.

Virtual Reality (VR)

VR maakt het mogelijk om een werkomgeving in 3D te simuleren en deze te tonen via een VR­bril.
VR kan ondersteuning bieden bij het leren samenwerken in een team, het werken met een leidinggevende, het verhogen van de motivatie om het werk uit te voeren, het vergroten van zelfvertrouwen, het verminderen van faalangst en het leren begrijpen van de aard van het werk. VR kan ook ondersteunend zijn aan het geheugen, het redeneren, het vasthouden van aandacht en het waarnemen.

Digitale assistentie

Apps kunnen digitale assistentie bieden. Een digitale assistent kan ondersteunen bij belemmeringen op gebied van sociaal functioneren, bij het reguleren van emoties, bij motivatieproblemen en bij moeilijkheden in het samenwerken. Ook kan het helpen bij het ontwikkelen van eigen regie in het functioneren op het werk.

Serious gaming en gamificatie

Een serious game is een spel waarbij het doel verder gaat dan puur vermaak. Denk aan het verhogen van motivatie, het bevorderen van teamwork of het verwerven van inzicht. Gamificatie is het inzetten van speltechnieken in het werk zelf. Met andere woorden: je pakt facetten uit een spel en voegt deze toe aan het werk of een werksituatie.
Serious gaming en gamificatie kunnen gebruikt worden bij belemmeringen op gebied van geheugen, redeneren en aandacht. Ook kunnen ze helpen bij het sociaal functioneren, het leren reguleren van emoties en het verminderen van angst en agressie.

Monitoring en feedback

Monitoring en feedbacksystemen meten lichaamsfuncties en geven feedback.
Monitoring en feedback kan vooral helpen bij het vitaal en gezond blijven. Daarnaast kan het helpen bij emotieregulatie, wat kan leiden tot een verbeterde hantering van conflicten en omgang met collega’s en leidinggevenden.

Collaborative robots

Een collaborative robot of cobot is een fysieke robot die gemaakt is om vlakbij en met mensen te werken, dit in tegenstelling tot de afgeschermde industriële robots.
De cobot kan specifieke taken van mensen overnemen. Door een slimme verdeling van taken over cobots en mensen, kan het werk voor de mens fysiek beter uitvoerbaar worden en cognitief minder complex.

Sociale robots

Sociale robots kunnen verschillende vormen aannemen zoals een androïde of mensachtige, een dier of een voorwerp.
De sociale robot kan helpen in het sociaal functioneren, bij emotieregulatie, bij het vinden van de motivatie om taken uit te voeren en zelf initiatief te nemen. Ook zijn er sociale robots die hulp bieden bij het onthouden, redeneren, plannen en het nemen van beslissingen en het uitvoeren van dagelijkse activiteiten.

Online platformen

Er zijn diverse online platformen waar mensen met een arbeidsbeperking terecht kunnen. Dit kunnen online hulpmiddelen zijn, waarmee de werknemer bepaalde vaardigheden kan oefenen in het dagelijks leven en op de werkvloer. Het kunnen ook communicatietools zijn die helpen bij het communiceren op afstand of op de werkvloer of support groepen met peers. De bestaande softwaretoepassingen kunnen websites, apps, of leeromgevingen zijn.

Meer informatie

Lees het volledige artikel van TNO met voorbeelden van inclusieve technologie bij psychosociale arbeidsbeperking op Sociaal bestek.

gerelateerde artikelen

Terugblik TINK open café 13 april 2021

  • Inclusieve technologie
  • TINK
  • TINK open café

Technologie zien als kans in plaats van bedreiging. Wat betekent investeren in nieuwe technologie voor je huidige werknemers? En kun je met nieuwe technologie ook mensen met een arbeidsbeperking inzetten? In TINK open café spraken Jannes ten Berge en Mark Peters hierover en reageerden zij op vragen.

Lees meer

Met VR sneller naar een passende baan?

  • Inclusieve technologie
  • TNO
  • Virtual Reality

Weener XL, het werk-ontwikkelbedrijf van ’s-Hertogenbosch, heeft samen met TNO, partner in de Kennisalliantie Inclusie en Technologie, onderzoek gedaan naar de effectiviteit en gebruikerservaringen van VR-brillen bij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. In het onderzoek stonden twee onderzoeksvragen centraal: 1. Wat is het effect van inzet van de VR-bril op het zoekgedrag naar werk? 2. Hoe ervaren werkzoekenden het gebruik van een VR-bril bij de oriëntatie op beroepen. Belangrijkste uitkomsten van het onderzoek De positieve ervaringen van deelnemers wijzen erop dat de inzet van de VR-bril een gebruiksvriendelijke en efficiënte manier is voor een groot deel van de werkzoekenden om zich op banen te oriënteren en de werkplek te ‘beleven’. In de resultaten zijn geen verschillen gevonden in leeftijd, geslacht en opleidingsniveau, wat de bril voor een brede doelgroep beschikbaar maakt. Drie kwart van de deelnemers vindt de gekozen film gemakkelijk te begrijpen met de VR-bril, een kwart van de deelnemers heeft hier meer moeite mee. Dit werd meestal veroorzaakt door het taalniveau of de cognitieve vermogens van de deelnemer. De kennis die deelnemers over de bekeken beroepen hebben neemt flink toe na het kijken van de film. 90% van de mensen die voorafgaand aan het kijken van de film niet goed wist wat het beroep in hield, weet dat na het kijken van de film wel. De VR-films zorgen voor meer gefocust zoekgedrag. Beroepen worden anders ervaren dan verwacht Een kwart van de deelnemers die voorafgaand aan het kijken van de film van plan was om op zoek te gaan naar werk denkt hier na het kijken van de film anders over. Van de deelnemers die niet van plan waren op zoek te gaan naar dit werk verandert een vijfde van mening. Conclusie Inzet van een VR-bril biedt een goed hulpmiddel bij de baanoriëntatie van werkzoekenden. Wanneer dit samen met goede begeleiding wordt ingezet, vinden werkzoekenden sneller en beter passend (betaald) werk. Meer weten? Voor meer informatie bekijk het volledige onderzoeksrapport.

Lees meer
Afbeelding man kijkt door een VR-bril

POM WVL, 4Werk en KIT verkennen samenwerking op inclusie en technologie

  • 4Werk
  • Inclusieve technologie
  • POM WVL

Aanleiding bijeenkomst inclusie en technologie Directe aanleiding is de wens vanuit de provincie West-Vlaanderen om ook een kenniscentrum rond inclusieve technologie te gaan vormgeven. Dit kan de kennis en de samenwerking die gegroeid is bij West-Vlaamse maatwerkbedrijven vanuit eerdere projecten een duurzaam karakter geven. KIT heeft in Nederland inmiddels de nodige kennis en ervaring op gebouwd met betrekking tot het initiëren en faciliteren van pilots en programma’s, maar zeker ook inzake de doorontwikkeling van KIT naar een ondernemende organisatie met een netwerk en een open kennisplatform. In het webinar hebben we gedeeld over de opstart van KIT, de lessons learnt en de ontwikkeling naar een compacte organisatie die helpt om ‘coalitions of the willing’ te vormen met een gedeelde ambitie op inclusie en technologie. Een mooi voorbeeld daarvan is de Inclusieve Technohub Apeldoorn, de eerste in Nederland. Zijn er raakvlakken? Na de presentatie was er ruimte voor vragen en uitwisseling. Aan het einde hebben POM West-Vlaanderen en KIT uitgesproken dat er veel raakvlakken liggen en dat we een kansrijke samenwerking voorzien, met ruimte voor concrete bezoeken over de grens, deelname aan events en uitwisseling van goede voorbeelden. De organiserende partijen kijken terug op een mooie kick-off van een beloftevolle samenwerking. Proeftuinen in beeld gebracht POM en TTI hebben al verschillende proeftuinen met inclusieve technologie gedraaid. Bekijk hieronder het filmpje. Wie is POM West Vlaanderen? POM is een regionale ontwikkelingsmaatschappij voor de provincie West-Vlaanderen, en zij speelt een prominente rol – in samenwerking met 4Werk (grote maatwerkbedrijven) – in het verbinden van maatwerkbedrijven (werkbedrijven) met de reguliere economie. Daarbij zet POM ook sterk in op het verkennen van nieuwe technologie. Wie is 4Werk? 4Werk is een uniek platform van 24 maatwerkbedrijven van West-Vlaanderen. Ze vertegenwoordigen de maatwerkbedrijven die 6.900 medewerkers tewerkstellen, waarvan ruim 80% (5.800) personen zijn die om diverse redenen niet, nog niet of misschien ook nooit aan de slag kunnen in de klassieke ondernemen. POM WVL en 4Werk hebben samen de website Technologie helpt een handje opgericht. Wie is KIT Kennisalliantie Inclusie en Technologie is hét kennisplatform op het gebied van inclusieve technologie. Mensen met een verstandelijke, lichamelijke of psychische beperking zijn hierbij ons absolute uitgangspunt. We streven ernaar om zoveel mogelijk mensen uit deze doelgroep met inzet van technologie in de breedste zin van het woord te helpen bij het vinden en behouden van passend en waardevol werk.  

Lees meer

Pilot: visueel beperkten helpen aan een baan door middel van technologie

  • Inclusieve technologie
  • Pilots
  • Smart glasses

De pilot is voortgekomen uit het ‘Start Up in Residence’ programma van de gemeente Den Haag. Hiermee biedt de gemeente een aantrekkelijke omgeving aan ondernemers die zich richten op maatschappelijke en technologische innovaties met internationale impact. Ondernemers is gevraagd om hun beste idee voor een maatschappelijk vraagstuk in te dienen. Voor Sociale Zaken en DenHaag Werkt is gekozen voor ‘mens en techniek op de werkvloer’: bedenk en ontwikkel innovatieve toepassingen waardoor uitkeringsgerechtigden met een fysieke of mentale beperking, minder beperkt zijn en sneller actief zijn op de arbeidsmarkt. Kees Verhulst en Olaf Morel zijn namens Den Haag Werkt betrokken bij dit programma. Van beeld naar spraak bij een visuele beperking Het beste idee kwam van Envision Technologies. Zij ontwikkelden een tool in de vorm van een app en een bril, die mensen met een visuele handicap helpt de visuele wereld te vertalen in sprekende gehoor oplossingen. Doel van de pilot is om het idee verder te ontwikkelen en de mogelijkheden bij uitkeringsgerechtigden met een visuele beperking en eventuele werkgevers te onderzoeken. Dit moet uiteindelijk leiden tot een werkbaar ‘prototype dienst’ die SZW/Den Haag Werkt gaat inzetten. De afgelopen maanden zijn medewerkers van Den Haag Werkt in samenwerking met Envision technologies druk geweest met kandidaten begeleiden met de tooling; de Envision App en slimme bril. De pilot is gestart met 10 kandidaten die met verschillende niveaus van visuele beperkingen te maken hebben. Dit zijn kandidaten die in een uitkeringssituatie zitten of werk hebben bij de social werkvoorziening. Ook een niet uitkeringsgerechtigde wilde graag meedoen. Ze zei: ‘Deze app en de bril kunnen mijn leven voorgoed gaan veranderen.’ Opbrengsten tot nu toe: Deelnemers kunnen hun huidige werk efficiënter uitvoeren; Deelnemers kunnen gemakkelijk een training of studie volgen; De tool draagt bij aan zelfvertrouwen en geluk, waardoor men ook eerder durft te solliciteren. Leerpunten uit deze pilot: Grotere afhankelijkheid van internetverbinding vanwege gebruik app en bril; Vooraf zoveel mogelijke hindernissen wegnemen: belang van uitleg en tips bij gebruik app en bril; Instant text mogelijkheden op app nog beperkt; Technische hick ups verbeteren met inzet van hulplijn/support. Vervolgstappen pilot: Kwalitatieve en kwantitatieve data/ opbrengsten verzamelen en analyseren; Voorjaar 2021 eindpresentatie. Deel jouw verhaal Pilot van jouw bedrijf ook op www.inclusievetechnologie.nl of heb je iets anders interessant te delen op het snijvlak inclusie en technologie. Neem contact met ons op.

Lees meer
Afbeelding: visueel beperkte gebruikt app op het treinstation.